Blad-turc
Zea mays
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Turc, Cavalé, Barbou, Gros-blad, Blad-de-barbarié.
Nom en français : Maïs.
Descripcioun :Lou blad-turc, apela simplamen turc dins la Vesubiò e l'Esteroun, es uno planto proun couneigudo qu'èi forço cultivado. La poudès peréu trouva dins lis escoumbre (coume eici). Se saup pas toujour que fai dos meno de flour, mascle en aut, e femelo sus lou coustat.
Usanço :Es uno planto qu'èi vengudo d'Americo au siècle XVIen. Dins li valado dis Aup Marino proche d'Itàli, la farino douno la celèbro polenta. Se dis "gratar li turcs" pèr leva li gran de la raflo. La farino pòu servi d'emplastre pèr sougna la brouchito. Li barbo fan pissa. Li fueio (bratèio) seco de l'espigo servien pèr garni li matalas. S'atrobo pas dins la naturo, mai èi proche de Euchlaena mexicana o teosento.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Zea
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Zea mays L., 1753
Tartarèio(-naneto)
Rhinanthus pumilus
Orobanchaceae Scrophulariaceae
Nom en français : Rhinanthe nain.
Descripcioun :Aquesto tartarèio, o cresto-de-gau, fai partido dóu group qu'a de lòngui dènt à la labro de dessus (>1,5 mm). Li dènt di bratèio soun pas touto de la meme loungour. S'atrovo quàuqui péu sus lou calice jouine. Aquesto meno trachis dins li prado e li pelouso, subretout dis Aup Marino. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li crèsto-de-gau soun de planto parasito pas manjado pèr li bèsti. Caupon de rinantino empouisounanto que pòu servi contro la tavanìo. An peréu la prouprieta de tencha la lano e la sedo en jaune.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Rhinanthus
Famiho : Orobanchaceae
Famiho classico : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 à 1,2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Prado
- Pelouso
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Aupenco
Ref. sc. : Rhinanthus pumilus (Sterneck) Soldano, 1986